Nakon četiri mjeseca istrage, u jednoj noći razotkriven je dio slagalice: ruski državljanin Eduard Širokov, na Interpolovoj crvenoj potjernici osumnjičen da je jedan od organizatora kriminalne organizacije koja je pokušala teroristički napad u Crnoj Gori 16. oktobra, u stvari je - Eduard Šišmakov, ruski vojni oficir, pripadnik vojne službe bezbjednosti, ozloglašene GRU, piše portalanalitika.me.

Široj javnosti taj podatak je poznat nakon nedjeljnog nastupa specijalnog tužioca Milivoja Katnića u emisiji ,,Živa istina“ i odmah je postao udarna vijest u mnogim svjetskim medijima – od agencija Reuters i AP, britanskog ,"Daily Telegrapha" do američkog analitičkog magazina "Politiko".

Tako je priča o pokušaju terorističkog napada dobila međunarodnu dimenziju i otvorila ključno pitanje: da li je moguće povjerovati da je agent ruske vojne obavještajne službe radio na svoju ruku, ili je, ipak, upletenost Eduarda Šišmakova krunski dokaz da određene strukture Ruske Federacije stoje iza planiranja haosa u Crnoj Gori?

I ranije je bio vidljiv politički uticaj iz Moskve na rusofilske političke grupacije u Crnoj Gori; ovdašnji političari iz Mandićeve Nove srpske demokratije, Kneževićeve Demokratske narodne partije ili Milićevog SNP-a nijesu krili bratske odnose sa zvaničnicima iz Kremlja i funkcionerima Putinove vladajuće stranke Jedinstvene Rusije.

Ali, sada je sve mnogo ozbiljnije i više nije riječ o politici, već o pokušaju svrgavanja vlasti u Podgorici. Zato je informacija o aktivnostima ruskog operativca iz GRU ocijenjena na Zapadu kao prvi, opipljivi, dokaz o ulozi državnih struktura Rusije u akciji koja je trebalo da izazove haos u Crnoj Gori u noći nakon završetka glasanja na parlamentarnim izborima. Na Ostrvu, u Velikoj Britaniji, bili su najdirektniji. Pozivajući se na izvore iz britanskog Ministarstva vanjskih poslova, londonski "Daily Telegraph naglašava da je vlada u Londonu ,,duboko uznemirena“ ruskim učešćem u pokušaju državnog udara u Crnoj Gori ali i ,,sabotaži plana da se Crna Gora pridruži NATO-u“.

Izvori iz britanskog  Ministarstva odbrane tvrde da je Moskva direktno podržala osujećeni oktobarski plan ruskih i srpskih nacionalista da se ubije tadašnji premijer Milo Đukanović. Iz Rusije je, očekivano, stigao brzi demanti: zvanična Moskva odbacila je sve optužbe kao „apsurdne“ te opovrgla „umiješanost u unutrašnje poslove Crne Gore“.

- Riječi crnogorskog tužioca su preozbiljne, a izostanak relevantnih informacija koje bi to potkrijepile, u najmanju ruku djeluje nesuvislo – kazao je juče medijima portparol Kremlja Dmitrij Peskov.

Šišmakov još na listi ruskih diplomata u Poljskoj?!

Međutim, biografija ruskog oficira Eduarda Šišmakova - koji je prošle godine boravio u Srbiji pod imenom Eduard Širokov, koristeći legalni ruski pasoš – otkriva detalje koji ukazuju da agent GRU-a nije sklon da samostalno djeluje, bez direktiva sa vrha.

Šišmakov alijas Širokov je u obavještajnim krugovima postao interesantna ličnost nakon diplomatskog skandala u Poljskoj 2014. godine, kada je, sa više drugih osoba, optužen da je, kao zamjenik vojnog atašea u ruskoj ambasadi u Varšavi, vrbovao visoko pozicioniranog oficira poljske vojske. Zbog djela špijunaže, mornarički pukovnik Eduard Šišmakov je proglašen nepoželjnom osobom (persona non grata) i protjeran iz Poljske.

Koliko je Šišmakov bio važan za ruske zvaničnike, govori podatak da je Moskva, kao kontra mjeru, protjerala iz Rusije dvojicu poljskih diplomata. Što je, nakon neslavne epizode u Poljskoj, radio agent GRU-a, za sada nije poznato. Zna se, međutim, da se, kao Eduard Širokov pojavio u Beogradu, u pratnji jednog drugog ruskog državljanina i obavještajnog kolege Vladimira Popova. Redovno su se prijavili u hotelu ,,Slavija“ u centru Beograda.

O djelovanju Popova (ako mu je to pravo ime) srpski i crnogorski obavještajci imaju samo posredne podatke na osnovu kojih zaključuju da je imao dobre veze - u Bugarskoj. Prema operativnim podacima srpske Bezbjednosno-informativne agencije (BIA), dvojica Rusa vrlo brzo su stupili u kontakte sa dobrovoljcima sa ratišta u Ukrajini, kao i pripadnici

Eduard Šišmakov, kojeg je specijalni tužilac Milivoje Katnić označio kao organizatora kriminalne grupe koja je pripremala terorističke napade u Crnoj Gori, tokom 2014. godine bio je pomoćnik vojnog atašea u ruskoj ambasadi u Poljskoj.

Na zvaničnoj stranici ruskog Ministarstva vanjskih poslova www. poland.mid.ru ime Eduarda Šišmakova nalazi se među 58 diplomata koji su imali taj status u Ambasadi Rusije u Poljskoj, državi koja je jako bitna za spoljnu politiku Kremlja. U diplomatskoj praksi, na funkcije vojnih atašea, zamjenika ili pomoćnika atašea obično se imenuju iskusni i provjereni obavještajci sa vojnim i policijskim iskustvima. Šišmakov je u međuvremenu protjeran, odnosno proglašen personom non grata, ali se njegovo ime i dalje nalazi na zvaničnoj stranici ruske ambasade u Varšavi.

Tim činom ruska država je zvanično potvrdila identitet Šišmakova, imajući u vidu da su opozicioni mediji, predstavnici Demokratskog fronta, Ruski institut za strateške studije, ali i osumnjičeni Nemanja Ristić i Predrag Bogićević danima tvrdili da je riječ o ,,nepostojećim Rusima“. Britanska televizija Sky News objavila je u svom prilogu fotografije pasoša Eduarda Širokova i Eduarda Šišmakova navodeći da je u pitanju ista osoba i da su crnogorski istražni organi došli do istog zaključka.

- U pitanju je posljednji dio slagalice koji povezuje rusku državu i pokušaj prevrata, konstatuje ta londonska televizija.